PROJECTCASE
PROJECTCASE
De transformatie van een vervallen gebouw naar een modern appartementengebouw is geen eenvoudige opgave. Maarten Marijnusse van ArchiWorks stond voor deze uitdaging met de ‘Kleine Sigarenfabriek’ in Hilversum. Dit gebouw, met een rijke historie, is getransformeerd tot een beeldbepalend appartementengebouw voor de buurt die zowel de industriële uitstraling als het moderne comfort omarmt.
We spraken met architect Maarten Marijnusse over het proces en de realisatie van dit project.
De ‘Kleine Sigarenfabriek’ werd in 1909 gebouwd en maakte deel uit van de bloeiende sigarenindustrie in Hilversum. Door de jaren heen veranderde het gebruik van het gebouw regelmatig, wat leidde tot diverse aanpassingen en uitbreidingen. Het gebouw brandde deels af en raakte uiteindelijk zwaar verwaarloosd. Ondanks deze lange en turbulente geschiedenis, bleef het gebouw een belangrijk industrieel erfgoed.
“In Hilversum zijn er maar weinig waardevolle gebouwen uit de industriële tijd overgebleven, waardoor het behoud van historische elementen en karakter essentieel was voor de opdrachtgever, Hedendaags Vastgoed. Het doel was om een aansprekend gebouw te creëren waarin zowel oude als nieuwe elementen herkenbaar zijn en elkaar respecteren.” vertelt de architect, Maarten Marijnusse.
In het nieuwe ontwerp is de historische ontwikkeling van het gebouw duidelijk zichtbaar, bijna ‘afleesbaar’. Openingen die niet meer gebruikt worden, zijn op een opvallende manier met afwijkend verticaal metselwerk dichtgezet. Andere historische aspecten, zoals de stalen vensterramen op de begane grond, zijn waar mogelijk behouden, gerestaureerd of gereconstrueerd. Het oude karakter van het pand blijft hierdoor duidelijk zichtbaar.
“Transformeren en restaureren zijn twee verschillende benaderingen,” legt Maarten Marijnusse uit. “Bij restauratie is het doel een gebouw terug te brengen in de historisch oorspronkelijke en correcte staat. Dit zou betekenen dat we bijvoorbeeld het lage zadeldak en de vensters in oorspronkelijke staat moeten herstellen. Transformeren heeft een andere insteek; het behoudt oude, karakteristieke en waardevolle
elementen en combineert deze met nieuwe ingrepen waardoor het uiterlijk verandert.”
De Kleine Sigarenfabriek is een uitstekend voorbeeld van transformatie. Historische elementen zoals de stalen vensterramen zijn behouden, gerestaureerd of nagemaakt, terwijl moderne toevoegingen zoals aluminium kozijnen zijn geïntegreerd om het gebouw zowel esthetisch als functioneel te verbeteren. Deze aanpak zorgt ervoor dat het gebouw zijn historische karakter behoudt, terwijl het voldoet aan de hedendaagse eisen van comfort en duurzaamheid.
In april werd de Hilversumse Architectuurprijs uitgereikt, waarbij de Kleine Sigarenfabriek een eervolle vermelding van de vakjury ontving. De jury prees het project als een zorgvuldige transformatie en een voorbeeld voor het behoud van industrieel erfgoed in Hilversum. Dit benadrukt het belang van aandacht voor zowel het interieur als de buitenruimte bij dergelijke projecten.
Bij een vervallen en moeilijk in te delen gebouw op een grote kavel is sloop en efficiënte nieuwbouw vaak de meest
rendabele optie. “Platgooien en opnieuw bouwen was makkelijker geweest,” zegt Maarten Marijnusse met een knipoog. Toch werd er gekozen voor behoud met een hedendaagse toevoeging. De keuze voor behoud is niet alleen duurzaam, maar draagt ook bij aan de identiteit en ziel van de buurt.
Het resultaat is een harmonieus samenspel van oud en nieuw. Historische kenmerken springen eruit, terwijl moderne toevoegingen zoals aluminium kozijnen de industriële uitstraling versterken. Dit project laat zien hoe karakteristieke monumenten hun aard kunnen bewaren terwijl ze worden aangepast aan de eisen van de moderne tijd.
Hoe voeg je moderne comfortaspecten toe aan een historisch gebouw? “Bij de transformatie van de Kleine Sigarenfabriek is het bestaande gebouw verhoogd met een opbouw die contrasterend, eenvoudig en helder is. Deze opbouw is als een pen-en-gatverbinding in de monumentale bakstenen basis geïntegreerd. De openingen in het zink zijn groot, minimalistisch en abstract, en liggen diep in het volume. De zinken toevoeging veroudert op een esthetisch aantrekkelijke manier en verwijst op een eigentijdse manier naar de industriële oorsprong en het zadeldak.” vertelt Marijnusse.
Naast de esthetische toevoegingen is er ook veel aandacht besteed aan duurzaamheid. Het gebouw heeft nu een A+++ energielabel, wat deels te danken is aan de hoge isolatiewaarde van de aluminium systemen van Kawneer. De toegepaste kozijnen zijn ook voorzien van zomernachtventilatie voor een gezond en aangenaam binnenklimaat. Het GT 70 S raam- en deursysteem is specifiek gekozen vanwege zijn slanke design en robuuste materiaal, dat zowel esthetische als functionele voordelen biedt.
De integratie van moderne technologieën zoals warmtepompen en zonnepanelen draagt verder bij aan de energie-efficiëntie en duurzaamheid van het gebouw. Deze combinatie van historische en moderne elementen zorgt ervoor dat het gebouw voldoet aan de hedendaagse eisen van comfort en energie-efficiëntie, terwijl het zijn industriële karakter behoudt.
Er zijn in het project drie verschillende soorten kozijnen gebruikt: de originele, oude, stalen kozijnen die gerestaureerd zijn en achterzetramen hebben gekregen; nieuwe, stalen kozijnen die nodig waren ter vervanging van de oude kozijnen; en de nieuwe aluminium kozijnen van Kawneer. Aluminium werd
gekozen boven staal vanwege de combinatie van isolatiewaarde, duurzaamheid en slanke profielen, die zorgen voor een tijdloze balans tussen oud en nieuw. Bovendien biedt aluminium meer keuze in ontwerp en afwerking, wat essentieel was voor het behoud van de industriële uitstraling van het gebouw.
De architect, Maarten Marijnusse, bezocht de showroom van Kawneer en werd daar uitstekend begeleid en geadviseerd door Technisch Adviseur Emir Dajanovic. Dit bezoek gaf hem een beter beeld van de diverse mogelijkheden en hielp bij het maken van de juiste keuzes voor het project. Eén van die keuzes is bewust gevallen op het GT 70 S raam- en deursysteem van Kawneer, wat zowel functioneel als esthetisch unieke mogelijkheden biedt.
Vervolgens is de architect op zoek gegaan naar een geschikte applicator. Hierin viel de keuze op Schipper Kozijnen, mede dankzij hun actieve meedenken over het proces en de technische uitwerking. Vervolgens zorgde Schipper Kozijnen voor de nauwkeurige uitvoering van de bouwplannen en de integratie van de moderne technologieën. Daarmee ging hun bijdrage verder dan alleen de uitvoering.
Heeft u ook interesse in een bezoek aan onze showroom?
Een belangrijk aspect van de transformatie van de Kleine Sigarenfabriek is de aandacht voor duurzaamheid. De aluminium kozijnen van Kawneer zijn opgenomen in de Nationale Milieudatabase (NMD) in categorie 1. Deze milieuverklaringen zijn gebaseerd op onafhankelijk geverifieerde levenscyclusanalyses (LCA’s) en gelden voor systemen zoals de RT 72 Reflex, RT 72 HI+, en RT 72 HI+ FR. Dit betekent dat de producten niet alleen voldoen aan de hoogste normen van duurzaamheid, maar ook bijdragen aan de wettelijke vereisten voor milieuprestaties.
De certificeringen en isolerende eigenschappen van onze raam- en deursystemen van Kawneer zijn een bewijs van voortdurende inzet voor innovatie en duurzaamheid. Door te kiezen voor producten die in de beste categorie zijn ingedeeld, kunnen architecten en aannemers bijdragen aan een duurzamere toekomst.
De gedurfde transformatie van de Kleine Sigarenfabriek laat zien hoe respect voor het verleden hand in hand kan gaan met innovatie. Het resultaat is een gebouw dat niet alleen functioneel en duurzaam is, maar ook een nieuwe betekenis geeft aan industrieel erfgoed.
Benieuwd wat we voor jouw project kunnen betekenen? We denken graag met je mee. Neem contact op of bekijk onze oplossingen.
